STOPA CUKRZYCOWA

STOPA CUKRZYCOWA

Mianem stopy cukrzycowej określamy powikłanie cukrzycowe charakteryzujące się owrzodzeniami i/lub destrukcją tkanek głębokich wraz z zaburzeniami neurologicznymi oraz chorobami naczyń obwodowych o różnym stopniu nasilenia. Ze względu na mechanizm powstawania zmian w stopie cukrzycowej wyróżniamy trzy postaci kliniczne tego schorzenia:

• stopę cukrzycową niedokrwienną
• neuropatyczną
• mieszaną neuropatyczno-niedokrwienną.

Neuropatyczna stopa cukrzycowa zachowuje naturalną barwę i jest ciepła, ale nie ulega poceniu. Często skóra wykazuje oznaki przesuszenia. W spoczynku może występować drętwienie, uczucie mrowienia czy przeczulica, natomiast podczas chodzenia dolegliwości bólowe występują rzadziej. Neuropatyczna stopa cukrzycowa występuje u ok. 65% osób zmagających się z tym schorzeniem.

https://www.spzozmm.pl/dla-pacjenta/rany-przewlekle-i-nie-tylko/co-to-jest-zespol-stopy-cukrzycowej-i-jakie-sa-jego-postacie-w-zaleznosci-od-czynnika- etiologicznego/

Niedokrwienna stopa cukrzycowa może być chłodniejsza niż zdrowa stopa, a także bledsza lub mieć pozapadane żyły powierzchowne. Puls na tętnicy grzbietowej stopy może być niewyczuwalny, natomiast wyczuwalny puls na grzbiecie stopy i za kostką przyśrodkową nie wyklucza niedokrwiennego pochodzenia zmian. Ponadto, owrzodzeniom towarzyszy martwica tkanek. W związku z zaburzeniem krążenia i niedotlenieniem tkanek wszelkie rany powstałe w obrębie stóp bardzo trudno się goją. Ten rodzaj stopy cukrzycowej występuje rzadziej niż neuropatyczna stopa cukrzycowa i dotyka ok. 15-20% pacjentów.

https://www.spzozmm.pl/dla-pacjenta/rany-przewlekle-i-nie-tylko/co-to-jest-zespol-stopy-cukrzycowej-i-jakie-sa-jego-postacie-w-zaleznosci-od-czynnika- etiologicznego/

Mieszana neuropatyczno-niedokrwienna stopa cukrzycowa to obecnie coraz częstsza postać kliniczna, najrzadziej występujący typ stopy cukrzycowej łączący w sobie zaburzenia neurologiczne i naczyniowe.

https://www.spzozmm.pl/dla-pacjenta/rany-przewlekle-i-nie-tylko/co-to-jest-zespol-stopy-cukrzycowej-i-jakie-sa-jego-postacie-w-zaleznosci-od-czynnika- etiologicznego/

Badania umożliwiające zdiagnozowanie i klasyfikację rodzaju stopy cukrzycowej:

1. Badania kliniczne stopy cukrzycowej:

• ocena anatomii stopy, jej kształtu i ruchomości;
• ocena koloru i temperatury skóry stopy;
• ocena obecności zgrubień, modzeli i owrzodzeń;
• ocena stanu paznokci i owłosienia stopy;
• ocena stosowanego przez Pacjenta obuwia.

2. Badania neurologiczne stopy cukrzycowej:

• badanie czucia dotyku;
• badanie czucia wibracji;
• badanie czucia bólu;
• badanie czucia temperatury;
• badanie odruchów mięśniowych.

3. Badania naczyniowe stopy cukrzycowej:

• badanie tętna, pamiętając o tym, że wyczuwalne tętno na stopie nie wyklucza tła niedokrwiennego;
• USG Doppler;
• przeglądowe zdjęcie RTG goleni i stopy – wykrycie częstej postaci zwapnienia tętnic typu Möckenberga
• rtg AP stopy i stawu skokowego w celu oceny stopnia destrukcji tkanek
• arteriografia kończynowa metoda Seldingera
• angio-NMR do oceny tkanek miękkich stopy i goleni
• angioCT jeśli dotyczy diagnostyki tetnic powyżej stawu kolanowego

4. Badania pedograficzne stopy cukrzycowej:

• badanie plantokonturograficzne;
• badanie baropodometryczne;
• badanie podoskopowe;
• badanie podoskanerem 2D;
• badanie podoskanerem 3D.

LECZENIE STOPY CUKRZYCOWEJ

Stopę cukrzycową neuropatyczną i niedokrwienną leczy się innymi metodami, dlaczego przed rozpoczęciem terapii konieczne jest postawienie właściwej diagnozy.

Jeśli zmiany w obrębie stóp wynikają z neuropatii, konieczne jest odciążanie stopy, co wymaga:

• diagnostyki podologicznej

• indywidualnych wkładek do butów

• stosowania odpowiedniego obuwia odciążającego.

Postępowanie według wymienionych wyżej punktów eliminuje wielomiesięczne unieruchomienie chorego. W przypadku zmian niedokrwiennych, należy wykonać badanie USG Doppler, zdjęcie RTG przeglądowe stopy i goleni, następnie zakwalifikować chorego do badań inwazyjnych (arteriografia, angioCT).

W zależności od stanu stopy diagnozuje się stan ukrwienia kończyny, stosuje się zabiegi operacyjne poprawiające napływ krwi, opracowuje się chirurgicznie owrzodzenia oraz usuwa się tkanki martwe. Konieczne jest zastosowanie u chorych odpowiednich wkładek i obuwia odciążającego.

Dodatkowo stosuje się leki przeciwpłytkowe, przeciwkrzepliwe (w wybranych przypadkach) i statyny. U części chorych z owrzodzeniami i ogniskami martwicy należy rozważyć stosowanie insuliny.

Stwierdzenie zespołu stopy cukrzycowej jest wskazaniem do insulinoterapii u pacjentów, którzy dotychczas byli leczenia lekami doustnymi. Aby leczenie miało szansę przynieść spodziewany efekt, konieczne jak najlepsze unormowanie cukrów, w czym pomaga insulina.